Kumar bağımlılarının kişilik özellikleri

Patolojik kumar oynama davranışını açıklamaya çalışan birçok teori vardır. Patolojik kumarın nedenini psikolojik kuramlar davranışçı, bilişsel ve psikoanalitik kuramlarla açıklamaya çalışırken biyolojik kuramlar nörotransmitter sistemle açıklamaya çalışmışlardır.

Davranışçı teorisyenler patolojik kumar oynamayı pekiştirme aracılığıyla öğrenilmiş bir davranış olarak tanımlamaktadır. “Kazanma döneminin” pekiştirme davranışında önemli bir rol oynadığı belirtilmektedir.

Bilişsel kuramlar kumar oynama davranışında oluşmasında ve sürdürülmesinde bilişsel çarpıtmaların önemi üzerinde durmaktadır. Kumar oynan kişide kontrol illüzyonu (sonuçları kontrol edebileceği düşüncesi) gibi hatalı düşüncelerin olduğunu belirtir. Düzenli olarak kumar oynayan kişilerin akıldışı düşünceye sahip olduğunu ve bu kişilerin yüksek risk alıcı davranışlara yatkın olduğun iler sürülmektedir.

Psikoanalitik kuramlar kumar oynama davranışını anal dönem özellikleriyle ve ya fallik dönemin karmaşasıyla açıklamaya çalışırlar. Kumar oynama davranışını olan kişilerde bilinçdışı bir kaybetme arzusu olduğunu ve bu yüzden kumar oynayarak psişik suçluluk duygusunu azalttığını belirtir.

Biyolojik çalışmalar kumar oynama davranışını serotonerjik, noradrenerjik ve dopaminerjik işlevlere bağlı olarak açıklamaya çalışmışlardır. Kumar oynama davranışı ve dürtü kontrol bozukluğu arasındaki benzerlik patolojik kumar oynama davranışı olan kişilerde serotonerjik işlev bozukluğu olduğunu düşündürmektedir. Blanco ve arkadaşları (1996) yaptığı çalışmada kumar oynayan kişilerin kontrol gruplarına göre serotonerjik işlevlerinde bozulma olduğu saptamıştır. Başka bir çalışmada kumar oynayan kişilerde azalmış plazma 3-metoksi-4 hidroksifenilglikol (MHPG), idrarlarında artmış norepinefrin atılımı tespit edilmiştir. Bu sonuçla birlikte bu kişilerdeki heyecan arayışı noradrenerjik defisit ile açıklanmaktadır (Roy 1989). Dopaminerjik sistem ile de ödüllendirme mekanizmaları ve bağımlılık arasındaki ilişkiye işaret eden çalışmalar bulunmaktadır (Bergh ve ark. 1997).

Uzm. Psikolog Alper Aksoy

İlgilenebileceğiniz diğer bağlantılar: